Afgelopen woensdag voltooide ik mijn Mijlpaal van 1000 kilometer. Dat deed ik met de ‘Perimeter’ wandeling, die ik in het kader van de Jaarlijkse herdenking van operatie Market Garden, liep. Ik maakte toen ook een uitstapje naar de White Ribbon Mile.

In het zuidelijk gelegen gedeelte van deze ‘Perimeter, begint deze’ White Ribbon Mile,,,‘ die jaarlijks, alleen te bewandelen is van 17 t/m 26 september.

De White Ribbon Mile begint achter de Oude Kerk aan de Benedendorpsweg en eindigt bij een monument aan de Rijn. De korte wandeling langs een wit lint herinnert eraan hoe de Engelse en Poolse soldaten zich moesten terugtrekken na het mislukken van de Slag om Arnhem.

In het holst van de nacht van maandag 25 op dinsdag 26 september 1944 moesten ruim 2300 militairen terugtrekken naar de overzijde van de Rijn bij Driel. 

Vanaf het NH kerkje loop ik een stukje verder naar het Oosten, en sla rechts een polderweggetje in. Hier staat het bord…

Bij de wei aangekomen zie ik een lang wit lint… het is de ‘White Ribbon Mile, die ik ga volgen. Voor de soldaten was dit 77 jaar geleden de enige overgebleven weg naar de vrijheid.

Ik neem beide wandelstokken in mijn rechterhand. Met mijn linkerhand volg ik net als toen de White Ribbon. Nu zijn deze uiterwaarden mooie strakke weiden, maar 77 jaar geleden was hier amper een pad te bekennen in dit bos en moeras gebied.

Blog vriendin Neeltje, liep deze ‘White Ribbon Mile’ op 18 september jl. vroeg in de ochtend. Toen hing er een dichte mist over de uiterwaarden en dat maakte het zicht onmogelijk. Die sfeer die zij die ochtend meemaakte, benaderde een beetje het onheilspellende van toen… want de terugtrekkende militairen zagen geen hand voor de ogen.

Want was je de White Ribbon kwijt, of verloor je, je voorganger uit het zicht dan verdwaalde je.

In de nacht van 25 op 26 september 1944 was het een pikdonkere nacht, het stormde en regende hevig. Daarnaast lagen ze onder een zwaar artillerie vuur van de Duitsers.

Ik volg nog steeds met mijn hand de White Ribbon, en al loop ik nu in een stralende zon… Ik loop hier met kippenvel.

“Ik voel de angst en ontreddering van hen die zich terugtrokken in deze donkere nacht”.

Het is misschien raar… maar na mijn bezoek aan het War Cemetery, met het wandelen van de ‘Perimeter Route’, met het lezen van alle informatie bordjes over de gevechten die hier plaats vonden in ‘Operatie Market Garden’… wellen er tranen in mij op. Het grijpt mij erg aan…

In de verte zie ik het gedenkteken. Er staat een grote groep mensen in een kring. en als ik dichterbij kom zie ik dat het kinderen van een basisschool zijn. In het midden zit een oude mevrouw op een stoel, een man, waarschijnlijk de leraar of gids van deze wandeling voert het woord.

Deze verteld het verhaal over deze nacht, nu 77 jaar geleden. Ik blijf even luisteren en hoor dat deze mevrouw toen acht jaar oud was, iets jonger dan deze kinderen nu zijn. Zij vertelt als ooggetuige haar verhaal…

Daarna begeef ik mij op de terugweg en blijf nog even in gedachten over de terugtrekking in september 1944. Herdenken en beleven daar ging het vandaag om…